R-Waarde van Isolatiemateriaal

De R-waarde is een waarde waarmee de warmteweerstand (en daarmee de effectiviteit) van isolatie uitgedrukt wordt. Hoe hoger de R-waarde, hoe beter de isolatie is in het blokkeren van warmtetransport. Het dikker maken van een isolatielaag verhoogt de totale R-waarde van de isolatie, al is de mate van toename wel afhankelijk van het type materiaal. In formulevorm:

R = L/λ, waarbij L=dikte van het materiaal en λ = thermische geleidbaarheid. De eenheid van R is m²K/W.

De thermische geleidbaarheid λ geeft aan hoe goed een materiaal warmte door kan geven. In tegenstelling tot R-waarde geldt voor thermische geleidbaarheid hoe lager, hoe beter. De thermische geleidbaarheid is materiaal-afhankelijk en is dus feitelijk bepalend voor de mate waarin een materiaal isoleert. Naast de R-waarde hebben we ook nog de U-waarde, die niets meer is dan het omgekeerde (U=1/R) van de R-waarde. In tegenstelling tot de R-waarde, geldt voor de U-waarde hoe lager, hoe beter.

R-waarde en dikte

De R-waarde wordt vaak als eigenschap van een isolatiemateriaal weergegeven. Om deze R-waarde te bepalen, worden standaard condities gebruikt. Deze zijn: een temperatuurverschil (gradiënt) van 24°C, een luchtvochtigheid van 50% en de afwezigheid van wind. Omdat de R-waarde afhankelijk is van de dikte, moet bij het geven van de R-waarde altijd gekeken worden naar de dikte waarbij deze gemeten is. Een andere veelgebruikte oplossing is het weergeven van de R waarde per cm dikte. Let er dus goed op dat u niet op het verkeerde been gezet wordt: een hoge R-waarde voor een materiaal kan bepaald zijn bij een grote dikte. Controleer dus altijd bij welke materiaaldikte een weergegeven R-waarde bepaald is.

R-waarde en tijd

Wat ook belangrijk is, is dat de R-waarde van een materiaal met de levensduur kan afnemen. Zo neemt bijvoorbeeld de R-waarde van cellulose geleidelijk af met compactie (samendrukken) van de vlokken materiaal. Ook veel schuimvormige isolatiematerialen (bijv. PUR) verliezen gedurende hun levensduur effectiviteit. Dit vanwege het geleidelijk ontgassen van deze materialen. Ook zaken als vocht en verwering kunnen op (eventueel korte!) termijn de prestaties van een isolatiemateriaal aantasten. Er zijn materialen die weinig degradatie vertonen, maar er moet vanuit gegaan worden dat de R-waarde van isolatie altijd geleidelijk afneemt. Ga er dus niet vanuit dat uw isolatie over tien jaar nog even effectief is al tijdens de dag van aanleggen!

De R_c-waarde van een gebouw

Om de R-waarde van een samengestelde isolatie (gevelisolatie, dakisolatie, enz.) te bepalen, wordt van iedere laag isolatiemateriaal de R-waarde bepaald. De uiteindelijke som van alle lagen levert dan een totale isolatiewaarde op voor de hele samenstelling. Deze waarde, de zogenaamde R_c-waarde, geeft in één oogopslag weer hoe effectief de isolatie van een bepaald element is. Ook hier geldt; hoe hoger, hoe beter. Voor de meeste elementen zijn wettelijke grenzen opgenomen in het Nederlandse bouwbesluit. Hierin staat bijvoorbeeld vastgelegd dat een uitwendige muur een minimale R_c-waarde dient te hebben van 2,5 m²K/W. In nieuwsbouw wordt tegenwoordig echter getracht deze waarde minimaal rond de 4 m²K/W te krijgen. Diverse bedrijven bieden totaalpakketten aan waarbij een R-waarde van 5,0 m²K/W of hoger wordt behaald. Laat u goed informeren, want bij dergelijke isolatiewaarden wordt correcte behandeling van ventilatie en vocht belangrijke factoren.